آسیب شناسی عبادت از منظر قرآن و حدیث

عبادت که اصلی ترین وظیفة بنده در برابر پروردگارش است مصون از آسیبها و بلایا نیست. این مقاله به آسیب شناسی عبادت از دو جنبة درونی و بیرونی می پردازد . ملاک این تقسیم بندی، فرد عبادت کننده است، از آن حیث که آسیب از جانب خود اوست یا عواملی خارج از حوزة وجودی او. مراد از عوامل درونی پرداختن به نقاط ضعف علمی عبادت از قبیل بیان فلسفه و آداب ظاهری و باطنی برخی عبادات است که ناآگاهی از آنها موجب آسیب زدن به عبادات و در نتیجه قبول نشدن آنها به درگاه خداوند می شود. همچنین نقاط ضعف اخلاقی فرد عبادت کننده از دیگر آسیبهای عبادت است. آسیب پذیری از عوامل بیرونی از حیث تکوینی و غیر تکوینی دسته بندی می شوند. آسیبهای تکوینی عبادت یعنی آنچه در خلقت و خارج از وجود هر فرد به عبادات او آسیب وارد کند، یعنی شیطان، نحوة عمل و تأثیر او در عبادات و چگونگی ایجاد مصونیت در مقابل آن. مراد از آسیبهای غیر تکوینی چیزی است که انسانها فراهم آورده اند از قبیل عوامل سیاسی، فرهنگی و اقتصادی که هر یک می تواند آسیبی بر پیکرة عبادات وارد کند.